نرخ LIBOR و SOFR

نرخ LIBOR چیست؟

نرخ LIBOR مخفف عبارت "London Interbank Offered Rate" است و به نرخی اطلاق می‌شود که بانک‌ها به یکدیگر در بازار پول انگلیس پیشنهاد می‌دهند تا دریافت وام کنند یا به عنوان سود سپرده‌هایشان به بانک‌ها پرداخت کنند. این نرخ به عنوان معیاری برای تعیین نرخ سود وام‌ها و مشتقات مالی دیگر استفاده می‌شود.

نرخ LIBOR برای مدت زمان‌های مختلف مانند یک ماه، سه ماه، شش ماه و یک سال منتشر می‌شود. این نرخ در سطح جهانی بسیار مهم است و به عنوان یک معیار در بازارهای مالی، از جمله بازار ارز، بازار سهام و بازار مشتقات، استفاده می‌شود.

نرخ LIBOR چیست

تاریخچه LIBOR

LIBOR یکی از مهم‌ترین نرخ‌های بازار پول جهان است و تاریخچه آن به سال ۱۹۸۴ باز می‌گردد. در آن زمان، LIBOR توسط شاخص بانک انگلستان تعیین می‌شد و فقط در بازار انگلیس مورد استفاده قرار می‌گرفت.

در سال‌های بعد، با افزایش بین‌المللی شدن بازارهای مالی، LIBOR به عنوان یک معیار بین‌المللی برای تعیین نرخ سود وام‌ها و مشتقات مالی دیگر مورد استفاده قرار گرفت. از سال ۱۹۸۶ به بعد، ۱۸ بانک بزرگ بین‌المللی شامل بانک‌هایی مانند بانک آمریکایی، جی‌پی‌مورگان، سیتی‌بانک، بارکلیز و بانک هاندلز کوچولو، نرخ LIBOR را تعیین می‌کردند.

از آن زمان تاکنون، LIBOR به عنوان یک معیار مهم در بازارهای مالی به کار گرفته شده است. با این حال، در سال‌های اخیر، به دلیل فضایی شده این نرخ به شکل تریلیون‌ها دلار، شکایت‌هایی از نمایندگان بانک‌ها برای تلاش در روی کاهش LIBOR و ارائه نرخ مناسب در طول سال‌های گذشته برای محافظت از نام و رسمیت خود بانک‌ها وجود دارد. به همین دلیل، در حال حاضر تلاش‌هایی برای جایگزینی LIBOR با یک معیار جدید در حال انجام است.

LIBOR چگونه محاسبه می‌شود؟

محاسبه LIBOR بر اساس یک پروسه پیچیده انجام می‌شود که شامل پنج مرحله است:

۱. بانک‌های مشارکت‌کننده در تعیین نرخ LIBOR میزان بهره‌ای را که برای وام‌های بین بانکی در مدت زمان مشخصی به یکدیگر پرداخت می‌کنند، به شکل روزانه به محاسبه می‌گیرند.

۲. هر بانک مشارکت‌کننده در تعیین نرخ LIBOR، میانگین میزان بهره‌ای که برای وام‌های بین بانکی پرداخت کرده است را به عنوان نرخ خود اعلام می‌کند.

۳. برای تعیین میانگین نرخ LIBOR، میانگین اعلام شده توسط تمامی بانک‌های مشارکت‌کننده محاسبه می‌شود.

۴. اعلام نرخ LIBOR روزانه از سوی یک شرکت اطلاعاتی صورت می‌گیرد.

۵. نرخ LIBOR برای یک دوره مشخص (مانند یک ماهه یا یک ساله) برابر با میانگین نرخ روزانه برای آن دوره است.

در کل، LIBOR به عنوان یک نرخ مشتق شده از بازار پول، توسط بانک‌های مشارکت‌کننده تعیین می‌شود و به عنوان معیار مهمی برای تعیین نرخ سود وام‌ها و مشتقات مالی دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

LIBOR چه تاثیری بر بازارها دارد؟

نرخ LIBOR به عنوان معیاری کلیدی برای تعیین نرخ سود وام‌های بانکی و همچنین برای ارزش‌گذاری مشتقات مالی مانند قرارداد‌های جعلی، سواپ و آینده برای نوسان قیمت بسیاری از دارایی‌ها در بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین، تغییرات در نرخ LIBOR می‌تواند تأثیر گسترده‌ای بر بازارهای مالی داشته باشد.

به عنوان مثال، اگر نرخ LIBOR برای دوره اعتباری یک ساله کاهش یابد، این تغییر می‌تواند به منزله کاهش نرخ سود وام‌های بانکی باشد و به نوبه خود می‌تواند باعث افزایش تقاضا برای وام و سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی شود. این تغییرات می‌تواند از تأثیر گسترده‌ای بر روی بازار سهام، بازار ارز، بازار اوراق قرضه و دیگر بازارهای مالی داشته باشد.

به همین ترتیب، هرگونه تغییر در نرخ LIBOR می‌تواند تأثیرگذاری روی تصمیمات سرمایه‌گذاران، بدهکاران، بانک‌ها و سایر شرکت‌های مرتبط با بازارهای مالی داشته باشد و به همین دلیل، توجه به نرخ LIBOR به عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم در تحلیل و پیش‌بینی بازارهای مالی بسیار حائز اهمیت است.

LIBOR و بحران مالی ۲۰۰۸

در بحران مالی ۲۰۰۸، LIBOR به‌عنوان نرخی که بانک‌ها به‌عنوان سود از وام‌های بین بانکی دریافت می‌کردند، تحت تأثیر قرار گرفت. به دلیل اینکه اعتماد بانک‌ها به یکدیگر کاهش یافته بود، نرخ LIBOR به طور ناگهانی بالا رفت. این مسئله باعث شد که بانک‌هایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به نرخ LIBOR وابسته بودند، با مشکلات بسیاری مواجه شوند.

بیشترین تأثیر را روی بازار سهام داشت که در سال ۲۰۰۸ تحت تأثیر قرار گرفت. نرخ LIBOR به صورت رو به کاهش بود اما با افشای بحران اعتماد در بازارهای مالی، این نرخ به طور ناگهانی افزایش یافت. بعضی از بانک‌ها برای پوشش دادن مشکلات خود، به صورت مصنوعی نرخ LIBOR را بالا بردند که به دلیل کنترل ناکافی و نظارت نامناسب مقامات نظارتی، این اقدام به روی کار افتاد. بنابراین، این اتفاق باعث شد که بانک‌هایی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم به LIBOR وابسته بودند، با مشکلات بسیاری مواجه شوند و از بین بروند.

به عنوان نتیجه، در اعقاب بحران مالی ۲۰۰۸، برای بهبود نظارت و کنترل بر نرخ LIBOR، اقداماتی صورت گرفت. بانک‌ها موظف شدند که به طور منظم و شفاف، اطلاعات لازم را برای محاسبه LIBOR ارائه کنند و همچنین نظارت‌های بیشتری بر روی روش‌های محاسبه نرخ LIBOR صورت گرفت. این تغییرات باعث بهبود شفافیت در بازارهای مالی شد و

منافع و مزایای دیگری نیز از این تغییرات به‌دست آمده است. به دلیل اینکه LIBOR به‌عنوان یکی از شاخص‌های مهم بازارهای مالی به‌شمار می‌رود، تغییرات در این نرخ تأثیر مستقیم بر روی بازارهای مالی داشته و همچنین به‌عنوان یکی از مؤشرهای اصلی در قراردادهای قرض‌الحسنه و سایر ابزارهای مالی به‌کار گرفته می‌شود. با این حال، با تغییر روش‌های محاسبه LIBOR، مشکلاتی نیز وجود دارد و بعضی از متخصصان این بازارها از این نظر معتقدند که راه‌حل‌هایی برای حل این مسئله باید پیدا شود.

به طور کلی، می‌توان گفت که LIBOR به‌عنوان یکی از شاخص‌های مهم بازارهای مالی به‌شمار می‌رود و تأثیر بسیاری بر روی این بازارها دارد. به‌عنوان نتیجه از بحران مالی ۲۰۰۸، تغییراتی در نحوه محاسبه و نظارت بر LIBOR صورت گرفت و امیدواریم که این تغییرات بتواند باعث بهبود شفافیت در بازارهای مالی شود.

نرخ سوفر (SOFR)

نرخ سوفر (SOFR) یکی از شاخص‌های جدیدی است که به‌عنوان جایگزینی برای LIBOR در نظر گرفته شده است. SOFR که مخفف عبارت Secured Overnight Financing Rate است، میانگین نرخ بهای پرداختی برای تأمین نقدینگی در بازارهای مالی است. در واقع، SOFR نرخی است که بانک‌ها برای قرض دادن و گرفتن وام از یکدیگر در بازار پول (repo market) مورد استفاده قرار می‌دهند.

مزیت اصلی SOFR نسبت به LIBOR، شفافیت بیشتر در روش محاسبه آن است. SOFR مبتنی بر معاملات واقعی و صریح در بازار پول است که در آن قرض‌هایی با تضمینات قابل قبول از سوی بانک‌ها صورت می‌گیرد. در مقابل، LIBOR در ابتدا توسط یک گروه از بانک‌ها تعیین می‌شد که این موضوع ممکن است به‌خطر افتادن اعتماد به این شاخص در آینده منجر شود.

SOFR در حال حاضر به‌عنوان شاخص مورد استفاده در معاملات جدیدی همچون قرض‌الحسنه، مشتقات مالی، اوراق قرضه مسکن و اوراق قرضه شرکتی به‌کار می‌رود. با این حال، تغییر از LIBOR به SOFR نیاز به تغییرات گسترده در قراردادها و سیستم‌های مالی دارد که نیازمند زمان و تلاش بسیاری است.

تاریخچه SOFR

نرخ سوفر (SOFR) که به‌عنوان جایگزینی برای LIBOR در نظر گرفته شده است، در سال ۲۰۱۷ توسط شورای پایداری مالی نیویورک (New York Fed) معرفی شد. این شاخص، میانگین نرخ بهای پرداختی برای تأمین نقدینگی در بازارهای مالی است.

توسعه SOFR برای پاسخ به نیاز به یک شاخص برای جایگزینی LIBOR در زمینه قرض‌های بلندمدت بود. LIBOR در ۲۰۱۲ در میان بحران‌های مالی به‌خصوص در اروپا با اتهاماتی از جمله توافق بانک‌ها در تعیین نرخ‌ها، روبرو شد. به دلیل این اتهامات و برگزاری تحقیقات بیشتر درباره تعیین LIBOR، برخی از بانک‌ها این شاخص را رها کردند و این امر به‌عنوان یک تهدید برای اعتماد به بازارهای مالی در نظر گرفته شد.

SOFR در مقایسه با LIBOR، بر اساس معاملات واقعی در بازار پول محاسبه می‌شود و از این رو از شفافیت بیشتری برخوردار است. همچنین، SOFR به‌طور رسمی توسط شورای پایداری مالی نیویورک که یکی از بزرگترین صندوق‌های پولی در جهان است، مدیریت می‌شود.

ویژگی‌های فنی SOFR

نرخ سوفر (SOFR)، به‌عنوان جایگزینی برای LIBOR در بازارهای مالی توسعه داده شده است و دارای ویژگی‌های فنی متعددی می‌باشد که عبارتند از:

۱. محاسبه میانگین نرخ بهای پرداختی برای تأمین نقدینگی در بازارهای مالی بر اساس معاملات واقعی در بازار پول.

۲. پوشش دهی به معاملات مختلف بازارهای مالی، از جمله معاملات جدیدی که در LIBOR پوشش نداشت.

۳. روش شفاف محاسبه نرخ SOFR که برای بازارهای مالی مهم است.

۴. معاملات مرتبط با SOFR در بازارهای مالی از جمله بازارهای بورس و بازار اوراق بهادار در دسترس هستند.

۵. تنوع بیشتری در معاملات مورد استفاده قرار می‌گیرد و بر اساس معاملات واقعی در بازار پول محاسبه می‌شود.

۶. شفافیت بیشتر در محاسبه و استفاده از SOFR که باعث افزایش اعتماد به بازارهای مالی می‌شود.

به‌طور کلی، SOFR به‌عنوان یک شاخص قابل اطمینان و محاسبه شده براساس معاملات واقعی، به‌طور گسترده در بازارهای مالی استفاده می‌شود و به عنوان جایگزینی برای LIBOR در بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

SOFR چگونه کار می‌کند؟

SOFR چگونه کار می‌کند

نرخ سوفر (SOFR) براساس معاملات واقعی در بازار پول محاسبه می‌شود. بانک مرکزی ایالات متحده (Fed)، برای محاسبه SOFR، از داده‌های جمع‌آوری شده از تعداد زیادی از معاملات بازار پول استفاده می‌کند که توسط بانک‌ها و شرکت‌های مالی انجام شده است. به‌عنوان مثال، بانک‌ها ممکن است بین خود، اوراق بهادار شرکت‌هایی را که تحت سرپرستی دولت قرار دارند، بفروشند. با استفاده از این داده‌ها، Fed می‌تواند میانگین نرخ بهای پرداختی در بازار پول را برای مدت زمان مورد نظر محاسبه کند. به‌این ترتیب، SOFR نرخی است که براساس معاملات واقعی در بازار پول محاسبه شده و نماینده هزینه‌های تأمین نقدینگی در بازارهای مالی است.

به‌طور کلی، SOFR به‌عنوان یک شاخص معاملاتی، از تعداد زیادی از معاملات در بازار پول استفاده می‌کند و بر اساس معاملات واقعی در بازار پول محاسبه می‌شود. در مقابل، LIBOR بر اساس تخمین و نظرات بانک‌ها در مورد هزینه‌های قرض گرفتن است که ممکن است دارای مشکلاتی باشد. به‌طور کلی، SOFR یک شاخص شفاف و قابل اعتماد است که برای تأمین نقدینگی در بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تاثیر SOFR بر بازار فارکس

نرخ سوفر یا SOFR یکی از مهم‌ترین شاخص‌های نرخ بهره در بازارهای مالی است. این شاخص در بورس نیویورک توسعه داده شده و جایگزین قدیمی‌ترین شاخص نرخ بهره دلار آمریکا به نام LIBOR شده است. با توجه به اینکه SOFR بر مبنای تعاملات بازار مالی قرار دارد، تاثیر زیادی بر رفتار بازارهای مالی دارد.

از جمله بازارهایی که تاثیر SOFR بر آن‌ها بیشتر است، بازار فارکس است. در واقع، تاثیر SOFR در بازار فارکس به دلیل رابطه مستقیمی که با نرخ بهره دارد، قابل توجه است. در صورتی که نرخ بهره بالا باشد، ارزش پول ملی نیز افت می‌کند، چرا که بانک مرکزی نیاز دارد تا نرخ بهره را کاهش دهد تا ارزش پول را حفظ کند. در عوض، در صورتی که نرخ بهره پایین باشد، ارزش پول افزایش پیدا می‌کند.

بنابراین، در بازار فارکس، تغییرات در نرخ سوفر می‌تواند تاثیر زیادی بر رفتار تریدرها و سرمایه‌گذاران داشته باشد و باعث تغییرات در نرخ ارزها شود. همچنین، شاخص SOFR می‌تواند به عنوان یک شاخص مهم برای پیش‌بینی روند بازارهای مالی استفاده شود و تاثیر مستقیمی بر تصمیمات سرمایه‌گذاران و تریدرها داشته باشد.